काठमाडौं । त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल (एयरपोर्ट) मा एडुरोम सेवा औपचारिक रुपमा सुचारु भएको छ ।
यो त्रिभुवन विश्वविद्यालयका वैज्ञानिक अनुसन्धान सम्बन्धी सस्ंथा, उच्च शिक्षा तथा विद्यार्थीहरूलाई शैक्षिक सस्ंथाबाट अर्को ठाउँमा पुग्दा आफ्नो शैक्षिक सस्ंथाको युजरनेम तथा पासवर्डबाट इन्टरनेट पहुँच स्थापना हुने सेवा हो । हाल विश्वका एक सय १० भन्दा बढी देशमा एडुरोम सेवा उपलब्ध रहेको जनाइएको छ ।
विश्वभर लाखौं एडुरोम हटस्पट सञ्चालनमा आइरहेका छन् । यस्ता एडुरोम सेवा सम्बन्धी हटस्पटको विस्तार दिनानुदिन पुस्तकालय, म्युजियम, सार्वजनिक स्थान, बस स्टेसन, विमानस्थल तथा कफी शपहरूमा भइरहेको छ । यो ससांरभर पूर्ण रुपमा निःशुल्क रूपमा उपलब्ध रहेको छ ।
त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल तथा आन्तरिक टर्मिनलभित्र जडान गरिएका ६० वटा भन्दा बढी स्थानबाट एडुरोम सेवाको पहुँच एकसाथ गर्न सकिनेछ । यो नेटवर्क सेवा सरल, सुरक्षित र सजिलो प्रविधिमा आधारित छ । यो सेवा विश्वभरका रोमिङ पहुँचबाट संचालन हुन्छ । यसले रेडियस सर्भर मार्फत सुरक्षित कनेक्सन प्रदान गर्दछ ।
यो सेवा वैज्ञानिक अनुसन्धानकर्ता, शिक्षक, विद्यार्थी र सम्बन्धित सस्ंथाको कर्मचारीहरूका लागि तयार पारिएको हो । एडुरोमको इतिहासः बैज्ञानिक अनसुन्धान र अन्वेषणमा संलग्न, बिश्वविद्यालय प्राध्यापक, तथा बिद्यार्थीले सहज र सुरक्षित रुपमा आफ्नो सस्ंथा भित्र इन्टरनेटमा जोडिन साथै एक सस्ंथाबाट अर्को सस्ंथामा गरिने यात्राको क्रममा इन्टरनेटको पहुँच सम्बन्धी आवस्यकतालाई सहज पार्नको लागि एडुरोमको जन्म युरोपमा भएको थियो । सन् २००४ डिसेम्बरमा अष्ट्रेलिया यस सेवामा आवद्ध भएको थियो ।
नेपालमा एडुरोमको सुरुवात सन् २०१७ बाट भएको हो । हाल काठमाडौ विश्वविद्यालय, मदन भण्डारी विज्ञान तथा प्रविधि विश्वविद्यालय, कृषि तथा वन बिज्ञान विश्वविद्यालय, लुम्बिनी टेक्नोलोजिकल विश्वविद्यालय, नेपाल खुल्ला विश्वविद्यालय, वीर अस्पताल, नेपाल विज्ञान तथा प्रविधि प्रज्ञा प्रतिष्ठान, त्रिभुवन विश्वविद्यालय लगायत ४२ वटा सस्ंथामा एडुरोम सेवा उपलब्ध छ । यसले विद्यार्थीहरूलाई अन्तर्राष्ट्रिय स्तरका अनसुन्धान, सम्मेलनहरूमा सहभागी तथा अन्तरदेशीय भ्रमण गर्दा एडुरोम सेवा उपलब्ध रहेको क्षेत्रमा सहजै पहुँच हुने गर्दछ ।
नेपालमा शैक्षिक सस्ंथाहरूमा विद्यार्थीहरूको आवागमन हुँदा इन्टरनेटमा सहज पहुँच उपलब्ध गराउनु यसको महत्वपूर्ण पक्ष हो । सुरक्षित र प्रतिस्थित इन्टरनेट एडुरोम उपयोग गर्दा प्रयोगकर्ता सम्बन्धित सस्ंथाबाट एक युजरनेम र पासवर्ड अत्यन्त सुरक्षित तरिकाले प्राप्त गर्ने गर्दछन् । यसले विद्यार्थीहरूलाई एडुरोम सेवा उपलब्ध भएका विभिन्न स्थानीय र अन्तर्राष्ट्रिय स्थानहरूमा अनलाइन शिक्षा, अनसुन्धान, र कन्फरेन्सहरूमा आवस्यक पर्ने इन्टरनेटको सहजै पहुच पुर्याउने गर्दछ ।
नेपालमा एडुरोम प्रणालीको आधिकारिक सेवा प्रदायक नेपाल रिसर्च एण्ड एजुकेसन नेटवर्क (एनआरईएन) हो । यो सस्ंथाबाट एडुरोमको प्रवर्धन तथा सेवा जडान गर्नुका साथै सम्पूर्ण प्राविधिक सहयोग प्रदान हुँदै आइरहेको छ । त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल तथा आन्तरिक टर्मिनलमा एडुरोम सेवाको विस्तारसँगै वैज्ञानिक अनुसन्धान तथा उच्च शिक्षाको क्षेत्रमा जोडिएका व्यक्तित्वहरूलाई नेपालले विशेष महत्व दिएको अनभुति यसका प्रयोगकर्ताहरूले गर्ने गर्दछन् । विदेशबाट नेपाल भ्रमणमा आउने प्राध्यापक वैज्ञानिक अनुसन्धानकर्ता नेपालमा आउँदा एयरपोर्टमा यस सेवाको सहजै पहुँच हुने र नेपालले विश्व जगतका प्राज्ञिक व्यक्तित्वहरूलाई महत्वपूर्ण रुपमा लिएको सकारात्मक संदेश विश्वजगतमा पुग्नेछ ।
